Οδηγός αγοράς νέας ενεργειακής εστίας

Αν και είμαστε εν μέσω καλοκαιριού, των φρονίμων τα παιδιά, πριν κρυώσουν δεν κρυώναν. Και δεν κρυώναν γιατί είχανε πετρελαιο με 45 λεπτά το λίτρο. Ήρθε όμως η κρίση, οι άσχετοι πολιτικοί και τα καρτέλ των πετρελαιαγορών και το καύσιμο θα πάει στα 1.40€. Τι κάνουμε? Ήρθε η ώρα να αξιοποιήσουμε το παραμελημένο τζάκι που έχουμε στην γωνία και που ανάβαμε μόνο σε γιορτές και αργίες. Και το ανάβαμε μόνο τότε, γιατί ψιλοκάπνιζε το σπίτι και ζέσταινε μόνο τα μούτρα μας, ενώ οι πλάτες κρυώνανε. Άσε που μας είχε πεθάνει στο κουβάλημα, γιατί ήθελε ένα κουβά ξύλα στην καθησιά.

Έτσι, όπως λέγανε και οι περισσότεροι παλιοί, καλό το τζάκι, αλλά όχι για κύρια θέρμανση. Σωστά?
Λάθος. Από την δεκαετία του 50 με τα μαγγάλια, του 70 με τα πέτρινα τζάκια και του 90 με τα μαρμάρινα-διακοσμητικά, έχουν περάσει τόσα χρόνια εξέλιξης, όσα και από την εποχή που πήγαινες με τον γάϊδαρο στο χωράφι.

Πλέον υπάρχουν τζάκια που ονομάζονται ενεργειακά, δηλαδή αποδίδουν τουλάχιστον 70% ενέργεια στο χώρο, σε σχέση με το 15-20% των παλιών ανοιχτών. Δεν καπνίζουν, γιατί είναι σφραγισμένα, δεν καίνε 10-15 κιλά την ώρα, αλλά 2 έως 4 και είναι και οικολογικά, γιατί εκλύουν ελάχιστη αιθάλη και μονοξείδιο του άνθρακα σε σχέση με τα κλασικά.

Οπότε ήρθε η ώρα να βγούμε στην αγορά για αναζήτηση νέας εστίας, αν θέλουμε να ζεστάνουμε την οικογένεια με 5-10 τόνους ξύλα την σαιζόν. Χωρίς άλλη θέρμανση. Θα χρειαστεί όμως πρώτα να εξοπλιστούμε με γνώσεις σχετικά με τις νέες εστίες, διότι στην αγορά κυκλοφορούν ακόμη λύκοι με προβιά προβάτων.



Σας αρέσει αυτήν η Ferrari F430? Πολύ ωραία είναι, θα μου πείτε. Θα την οδηγούσατε ευχαρίστως φαντάζομαι. Αλλά ούτε 300χαω θα πιάνατε, ούτε το στρίγγλισμα του V8 θα ακούγατε. Γιατί στην πραγματικότητα είναι μιά τετρακύλινδρη Toyota Celica με εξωτερικό αμάξωμα από F430...


Κάπως έτσι είναι η αγορά των τζακιών. Υπάρχουν ακόμη κατασκευές προηγούμενης σχεδιαστικής φιλοσοφίας, που απλά μετατραπήκανε στο πόδι σε "τύπου" ενεργειακά, συνήθως μπαίνει απλά μια πόρτα που κλείνει, ένα βεντιλατέρ, άντε και ένας μεταλλικός θερμοθάλαμος γύρω από την εστία και μας το πλασάρουνε για ενεργειακό. Η αλήθεια είναι ότι ούτε η πόρτα, ούτε το βεντιλατέρ, ούτε ο θερμοθάλαμος από μόνοι τους δίνουν το αξίωμα του "Ενεργειακού" σε ένα τζάκι. Κοινώς, τίποτα από τα παραπάνω δεν εξασφαλίζουν απόδοση 70% στην εστία. Ένα κακοσχεδιασμένο τζάκι, που καίει ξύλα χωρίς έλεγχο και απλά στέλνει όλη την θερμότητα στην καμινάδα, ούτε το βεντιλατέρ, ούτε ο θερμοθάλαμος θα το κάνει ενεργειακό. Οπότε στην αναζήτηση για ενεργειακή εστία, όπου ακούσετε "δεν έχει βεντιλατέρ, δεν είναι ενεργειακό", θα ξέρετε ότι πέσατε είτε σε άσχετο πωλητή, είτε σε κατασκευαστή που θέλει να πουλήσει τον "Λύκο" του.

Αποφασίσαμε λοιπόν ότι θα βάλουμε νέα εστία. Από που ξεκινάμε? Μα φυσικά από το budget μας. Αν τα λεφτά περισσεύουν, χαλάμε το τζάκι μας, τοποθετούμε ένα ωραίο monobloco, βάζουμε ξανά διακόσμηση και ξεμπλέκουμε. Ούτε μάστορες που να μας μπλέξουν, ούτε πειραματισμοί. Το βάζουμε, συνδέουμε την καμινάδα και το ντύνουμε. 5000€ παρακαλώ. Ορίστε, σας ευχαριστώ πολύ, ανάβουμε και σκάμε στην ζέστη. Ούτε πατέντες, ούτε σκοτούρες. Τι δεν έχουμε 5000€? Δεν πειράζει, μπορούμε να ζεσταθούμε και με λιγότερα.

Αφού λοιπόν τα λεφτά δεν τρέχουν από τα μπατζάκια, ας δούμε τι μπορούμε να κάνουμε χωρίς να διαλύσουμε το σύμπαν. Πρώτη στάση το υπάρχων τζάκι. Τι είναι? Πέτρινο ή από πυρότουβλο? Με χτιστή φούσκα από πάνω? Και με πολύ ωραία μάρμαρα τριγύρω, που αν τα σπάσουμε θα ματώσει η καρδιά μας? Μόνη σχεδόν λύση η κασέτα. Μπαίνει όπως είναι, ζητάει μόνο μιά ανοξείδωτη καμινάδα μέσα από την υπάρχουσα χτιστή και μιά παροχή ρεύματος για τα βεντιλατέρ της.







Αν ο χώρος είναι μεγαλύτερος και δεν θέλουμε να μας φυσάει μόνο από τις ενσωματωμένες περσίδες του, μπορούμε να αξιοποιήσουμε τις επάνω εξόδους αέρα και να βγάλουμε περσίδες ψηλά στην φούσκα του τζακιού. Συνήθως αυτό ενέχει σπάσιμο τούβλου, τα περισσότερα χτιστά έτσι είχαν φτιάξει την φούσκα τους, από τούβλο ή τσιμεντόλιθο. Οι κασέτες σπάνια έχουν αρκετά δυνατά βεντιλατέρ, ώστε να μπορέσουν να στείλουν αέρα σε μακρυνό σημείο, ένα-ενάμισυ μέτρο είναι συνήθως το όριό τους.


Αν το τζάκι μας έχει φούσκα από γυψοσανίδα (συνήθως έτσι είναι φτιαγμένες οι ανοιχτές μαντεμένιες εστίες), είμαστε στην ευχάριστη θέση να βάλουμε την απολύτως οικονομικότερη ενεργειακή εστία, το foyer. Το foyer βασίζεται στην παθητική ροή αέρα, κρύος αέρας μπαίνει από την κάτω περσίδα, θερμαίνεται και ανεβαίνει για να βγει από την πάνω περσίδα. Ούτε βεντιλατέρ, ούτε τίποτα. Σε πείσμα των κακοπροαίρετων πωλητών, ένα σωστά τοποθετημένο foyer μπορεί να ζεστάνει άνετα πάνω από 80τμ. Το μόνο του μειονέκτημα είναι ότι η παθητική ροή του αέρα είναι πιό αργή, που σημαίνει ότι σε σχέση με ένα βεντιλατεράτο τζάκι, θα αργήσει καμιά ώρα παραπάνω να ζεστάνει τον χώρο και δεν θα ζεστάνει τόσο εύκολα μακρυνούς χώρους, ο αέρας θα κινείται πιό αργά. Κανένα πρόβλημα αν ο χώρος μας είναι 50-60τμ, ή αν ζεσταίνουμε διόρωφα σπίτια, όπου ο θερμός αέρας θα ανέβει με φυσική ροή και στον πάνω χώρο. Δεν τίθεται θέμα συνολικής απόδοσης σε σχέση με μιά αντίστοιχη κασέτα, ίσα-ίσα τις περισσότερες φορές είναι πιό αποδοτικά από αυτήν, απλά θα κινούν θερμότερο αέρα, αλλά σε πιό αργό ρυθμό. Πλεονέκτημα ότι δεν καίνε ρεύμα, δεν έχουνε βεντιλατέρ να κάνουν θόρυβο και αντέχουν σε διακοπές ρεύματος, δουλεύοντας με την ίδια απόδοση (δεν εξαρτώνται από βεντιλατέρ για να κινήσουν τον αέρα).

Αφού ξεδιαλύνουμε τι τύπο εστίας θα χρησιμοποιήσουμε, πρέπει να προχωρήσουμε σε επιλογή της μέσα από τις δεκάδες που έχει στο εμπόριο.

Βασικός παράγοντας για να ξεκινήσουμε, είναι η ισχύς της εστίας. Πρέπει να ξεδιαλύνουμε για τι δουλειά θέλουμε το τζάκι. Θα είναι κύρια θέρμανση του σπιτιού, ή απλά θα βοηθάει στην θέρμανση του κυρίου χώρου της σαλοκουζίνας και όσο πάει στα τριγύρω δωμάτια? Αν δεν ξέρουμε τι απώλειες έχει το σπίτι μας, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε τον γενικό κανόνα των 1kW για κάθε 10τμ. Άρα για 100τμ, θα χρειαστούμε 10kW. Αν θα είναι η κύρια θέρμανση, καλό θα ήταν να πάρουμε και λίγο μεγαλύτερο, για να είμαστε σίγουροι ότι θα τα βγάλει πέρα ακόμη και τις πιό κρύες μέρες του χειμώνα και ότι δεν θα χρειάζεται να το δουλεύουμε συνέχεια στο 100%.

Βγαίνοντας λοιπόν στην αγορά, αν πχ έχουμε 140τμ σπίτι και θέλοντας περί τα 14kW εστία, θα συναντήσουμε διάφορους καλοθελητές που θα μας υπόσχονται φύκια για μεταξωτές κορδέλες. Το κυριότερο είναι ότι ψάχνουμε για 14kW ωφέλιμης ή ονομαστικής ισχύος, ισχύος που αποδίδεται στον χώρο δηλαδή, όχι συνολικής θερμικής ισχύος (ισχύς που αποδίδει το ξύλο όταν καίγεται), ούτε μέγιστης (ισχύ που μπορεί να δώσει το τζάκι για περιορισμένο χρονικό διάστημα και όχι συνέχεια). Αν το τζάκι που μας δείχνουνε έχει 14kW ολική θερμική ισχύ, τότε η πραγματική θα είναι 20-30% λιγότερη (η θερμική ισχύς επί την απόδοση της εστίας, πχ 14 x 75% / 100 = 10.5kW). Αντίστοιχα αν η μέγιστη είναι 14kW, πάλι το τζάκι θα είναι 10 έως 12 πραγματικά.

Αρκετά τζάκια στην αγορά, έχουν πλασματική τιμή ισχύος. Είτε γιατί ο κατασκευαστής δεν το μέτρησε και έβαλε μιά "δικιά" του τιμή, είτε έβαλε την ολική θερμική που είναι μεγαλύτερη από την ωφέλιμη. Θα πρέπει να ζητήσουμε αποδεικτικό μέτρησης κατά EN13229, από αξιόπιστο ίδρυμα (όχι δήλωση του ίδιου του κατασκευαστή, όχι από Βουλγάρικα ιδρύματα-υπερβάλλουν παραπάνω και από τους κατασκευαστές αρκετές φορές.) Επίσης, καλό θα είναι στην ιστοσελίδα του κατασκευαστή να βλέπετε αναλυτικές πληροφορίες για την εστία (ισχύ, απόδοση, κατανάλωση, εκπομπές μονοξειδίου, προτεινόμενος όγκος χώρου θέρμανσης κλπ), δείτε πχ την ιστοσελίδα της La Nordica . Αν η ιστοσελίδα δεν λέει σχεδόν τίποτα, να υποψιάζεστε ότι πρόκειται να ψωνίσετε από σιδερά, όχι πραγματικό κατασκευαστή ενεργειακών εστιών.

Αφού ξεδιαλέξουμε ποιές εστίες μπορούν να ζεστάνουν τον χώρο μας, ήρθε η ώρα να βρούμε και ποιά το κάνει πλέον οικονομικά. Αυτό το βλέπουμε από την απόδοση της εστίας που μας λέει ο κατασκευαστής. Συνήθης απόδοση μιά πραγματικά ενεργειακής εστίας είναι εξ ορισμού τουλάχιστον 70%, έως και 75%. Κάποιες εστίες χρησιμοποιούν και τεχνολογίες για να αυξάνουν παραπάνω την απόδοση, όπως κόφτρες, κλαπέτο στην έξοδο, δευτερογενή καύση. Έτσι θα δούμε εστίες και με 80-82%. Οι τιμές επίσης πρέπει να συνοδεύονται από αποδεικτικό. 84% απόδοση, επειδή απλά το λέει ο ίδιος ο κατασκευατής, φωνάζουν "Μακρυά". Επίσης, υπερβολές του τύπου, "θα δώσω 2500€ γιατί αυτήν η εστία έχει δευτερογενή καύση", οδηγούν σε λάθος αγορές, γιατί αν η εστία των 1000€ χωρίς δευτερογενή καύση έχει απλά 2-3% λιγότερη απόδοση, θα χρειαστεί 20 χρόνια για να κάνουμε απόσβεση του έξτρα ενάμισυ χιλιάρικου. Επίσης η δευτερογενής καύση είναι πολύ καλή και οικολογική, αλλά προϋποθέτει ξύλα κάτω των 20% υγρασίας. Αν δεν έχετε τρόπο να αποθηκεύσετε πολύ ξερά ξύλα, και την καλύτερη εστία να αγοράσετε, δευτερογενή και οικολογική καύση δεν πρόκειται να κάνετε.

Έχοντας λοιπόν καταλήξει σε 3-4 εστίες που αντέχει η τσέπη μας να αγοράσει, μπορούμε πλέον να δούμε ποιά ακριβώς μας αρέσει, κοιτάζοντας και τα λοιπά χαρακτηριστικά, εμφάνιση, μηχανισμοί κουρτίνας αέρα για να μην θολώνει εύκολα το τζάμι, αυτόματο άνοιγμα κλαπέτου όταν ανοίγει η πόρτα για να μην καπνίζει προς το δωμάτιο, δύναμη και θόρυβος βεντιλατέρ, ευκολία αδειάσματος συρταριού στάχτης, γκατζετάκια τύπου αυτόματοι υγραντήρες και αυτόματισμοί θερμοκρασίας.

Τελειώνοντας άφησα το κεφάλαιο της αντοχής-ασφάλειας. Υποθέτω ότι πλέον με την κρίση μέσα στα σπίτια μας, η αγορά κάθε συσκευής γίνεται και με βάση την αντοχή στον χρόνο, ενώ το να δούμε κάποια στιγμή φλόγες να βγαίνουν από τις περσίδες του τζακιού, ούτε θέλουμε να το σκεφτόμαστε. Αυτό μας το καθορίζει κυρίως το πάχος της εστίας, οι σωστές ενώσεις στους αρμούς, το σφράγισμα της πόρτας και εν γένει το συνολικό βάρος της εστίας. Πάχη της τάξης των 3-4 mm στην σκεπή και την έξοδο προς την καμινάδα της εστίας, είναι για εξοχικά που θα κάψουν τζάκι 10-20 μέρες τον χρόνο. Για 180 μέρες τον χρόνο, προτιμήστε κάτι στα 8-9mm, που δεν θα σκευρώσει-πιτσικάρει, ακόμα και αν κάψετε όλη μαζί την αντίκα πολυθρόνα της γιαγιάς στο full. Συγκρίνετε το βάρος της εστίας που σκέφτεστε να αγοράσετε, με αυτό που έχουν οι αντίστοιχες καλές εστίες της αγοράς. Μεγάλες αποκλίσεις προς τα κάτω, δεν υπόσχονται μακροζωΐα.

Όποιος έχει απορίες σχετικά με αγορά νέας εστίας, καλό είναι να κάνει εδώ την ερώτησή του, να ξεφορτώσει λίγο το κεντρικό topic με τα ενεργειακά...

ok asteri.
για πες πως το βλεπεις αυτο με το κλαπετο

Αυτό δεν το φέρνει το Leroy, μάλλον θέλει να τους το κάνεις παραγγελία. Δεδομένου ότι η Invicta δεν δίνει διαφορά στην απόδοση ανάμεσα στα δύο μοντέλα (η εστία είναι αρκετά στεγανή ώστε να μην το χρειάζεται), μάλλον κάνει διαφορά μόνο για όσους θέλουν να δουλέψουν την εστία με την πόρτα ανοιχτή (για τους ψήστες δηλαδή), ώστε να κλείνουν το κλαπέτο όσο γίνεται, για να μην τραβάει ανεξέλεγκτα αέρα μέσα και κρυώνουν τα πάντα.

Γειά σας, είμαι καινούργιο μέλος στο forum όμως το παρακολουθώ από το χειμώνα. Είμαι κοντά να βάλω το dovre 2180 και θα ήθελα να ρωτήσω τον house ή όποιον άλλο το έχει δουλέψει να μου πει τις εντυπώσεις του. Το email μου είναι babisb@excite.com
Σας ευχαριστώ.